Áp lực đồng trang lứa là một vấn đề phổ biến mà hầu hết chúng ta đều từng trải qua. Áp lực đồng trang lứa là cảm giác muốn làm giống như những người xung quanh, đặc biệt là bạn bè cùng trang lứa, để được chấp nhận và hòa nhập. Tuy nhiên, việc luôn cố gắng bắt chước người khác có thể gây ra nhiều áp lực và ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của bạn. Áp lực này có thể khiến bạn cảm thấy không thoải mái, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Vậy làm thế nào để vượt qua áp lực này và sống một cuộc sống thật sự hạnh phúc? Hãy cùng 6K International tìm hiểu trong bài viết này nhé.
4 nguyên nhân dẫn đến áp lực đồng trang lứa
Muốn được chấp nhận và hòa nhập
Cần cảm giác thuộc về: Con người luôn có nhu cầu được kết nối và thuộc về một nhóm cộng đồng. Áp lực muốn được chấp nhận bởi bạn bè đồng trang lứa là một tác động mạnh mẽ khiến chúng ta lo sợ nếu không nương theo người này, không giống người kia thì sẽ bị cô lập. Vì vậy, nhiều người sẵn sàng thay đổi bản thân để phù hợp với nhóm.
So sánh bản thân với người khác
Các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram… tạo ra một cuộc sống ảo hoàn hảo, bởi chúng ta được quyền lựa chọn hình ảnh mà mình muốn người khác thấy. Cũng chính từ đó, điều chúng ta thấy của bạn bè xung quanh chỉ toàn những điều đẹp đẽ, thành công và đáng mơ ước. Và rồi chúng ta bắt đầu có động thái so sánh bản thân. Ngoài ra, các phương tiện truyền thông đại chúng thường quảng bá những hình mẫu lý tưởng, vô hình chung điều này lại khiến chúng ta cảm thấy bản thân mình không đủ tốt.
Áp lực từ gia đình và xã hội
Cha mẹ thường có những kỳ vọng nhất định về con cái, điều này đôi khi tạo ra áp lực khiến con cái phải cố gắng đạt được những thành tích giống như bạn bè. Hoặc chính các bậc phụ huynh luôn nhìn vào các thành tích mà bạn bè các con đạt được rồi nảy sinh kỳ vọng vào con cái mà không quan tâm đến sở trường, năng lực của các con. Ngoài ra, các tiêu chuẩn xã hội luôn là một mối quan ngại cho mỗi chúng ta, bởi những tiêu chuẩn về thành công, vẻ đẹp, lối sống đó khiến chúng ta cảm thấy bản thân luôn phải gồng mình để đáp ứng những yêu cầu đó không cần biết chính mình có thích hay là không.
Ảnh minh họa
Chưa hiểu được bản thân
Khi chưa có một định hướng rõ ràng về bản thân, chúng ta dễ bị ảnh hưởng bởi những xu hướng, trào lưu và kỳ vọng của xã hội. Thay vì theo đuổi những gì mình thực sự muốn, chúng ta lại cố gắng bắt chước người khác để được chấp nhận. Điều này đặc biệt đúng trong môi trường học đường hoặc nơi làm việc, khi chúng ta luôn bị tác động bởi những hình mẫu thành công xung quanh, đặc biệt là bạn bè đồng trang lứa. Ngoài ra, những so sánh vô nghĩa cũng xuất hiện khi ta chưa hiểu rõ chính mình, ta thường so sánh những điểm yếu của mình với điểm mạnh của người khác. Dần dà, việc luôn cố gắng làm hài lòng người khác khiến chúng ta dần mất đi bản sắc riêng. Chúng ta trở nên giống như những bản sao của người khác, chứ không phải là chính mình.
Tác hại của áp lực đồng trang lứa
Ảnh minh họa
Áp lực đồng trang lứa, nếu không được giải quyết đúng cách, có thể gây ra những hậu quả tiêu cực đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta. Dưới đây là một số tác hại phổ biến:
Ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý
Khi luôn so sánh bản thân với người khác, chúng ta dễ cảm thấy tự ti, mặc cảm về bản thân dẫn đến những lo lắng, căng thẳng kéo dài gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và khả năng tập trung. Trong trường hợp nghiêm trọng, áp lực đồng trang lứa có thể dẫn đến trầm cảm, một căn bệnh tâm thần nghiêm trọng.
Ảnh hưởng đến hành vi
Một số người có thể áp dụng các biện pháp cực đoan như ăn kiêng quá mức hoặc bulimia (chứng cuồng ăn) để có được vóc dáng giống như người khác. Ngoài ra, để đối phó với áp lực, một số người có thể tìm đến rượu, bia, thuốc lá hoặc các chất kích thích khác. Hoặc để gây sự chú ý hoặc thể hiện sự khác biệt, một số người có thể có những hành vi nổi loạn, đi ngược lại với chuẩn mực xã hội.
Ảnh hưởng đến các mối quan hệ
Khi quá chú trọng vào việc làm hài lòng người khác, chúng ta có thể vô tình đẩy những người bạn chân thành ra xa. Điều này xảy ra khi chúng ta bắt đầu so sánh bạn bè với những người khác, hoặc khi chúng ta thay đổi hành vi để phù hợp với một nhóm bạn mới mà mình cho là “cool” hơn. Hay áp lực muốn được chấp nhận bởi bạn bè có thể khiến chúng ta trở nên nổi loạn, không nghe lời cha mẹ. Điều này gây ra những xung đột trong gia đình và làm tổn hại đến mối quan hệ giữa các thành viên.
Cách vượt qua áp lực đồng trang lứa
Hiểu rõ bản thân
Dành thời gian khám phá những điều bạn yêu thích, những gì khiến bạn cảm thấy hạnh phúc. Hiểu rõ về bản thân giúp bạn tự tin hơn vào những điều mình giỏi và có kế hoạch cải thiện những điểm yếu.
Yêu thương bản thân
Chấp nhận những khuyết điểm và trân trọng bản thân mình chính là điều kiện tiên quyết để chúng ta tránh khỏi các áp lực đồng trang lứa. Bởi khi khi không chấp nhận được những thứ thuộc về mình thì dù bản thân có tốt bao nhiêu, có cố găng đến đâu thì bạn sẽ luôn phủ nhận tất cả. Hãy yêu thương chính mình, tin vào năng lực của bản thân và đừng ngần ngại lắng nghe tiếng nói bên trong bạn, cứ hành động theo những gì bạn tin là đúng.
Học cách nói không
Ai trong chúng ta cũng nên có những quan điểm và giá trị riêng rồi từ đó đặt ra giới hạn để nói không kịp lúc. Hãy cứ mạnh dạn từ chối những cá nhân, quan điểm, cộng đồng đi ngược lại với thế giới quan và giá trị của chúng ta. Đấy cũng chính là cách bạn đang tôn trọng chính mình và để cho người khác thấy bạn cần được tôn trọng.
Tìm kiếm sự hỗ trợ
Khi những phương pháp trên không thể nào giúp bạn lấy lại được sự tự tin, thoát khỏi những áp lực mà vô hình chung bạn bè đồng trang lứa và xã hội đang hình thành nên trong bạn thì hãy mạnh dạn tìm đến lời khuyên và sự giúp đỡ từ người bạn tin tưởng, các chuyên gia tâm lý, mentor để lấy lại tinh thần, trút đi tảng đá đang ghì bạn xuống. Đừng giữ khư khư những áp lực ấy, chúng sẽ không thể tự tiêu hóa mà chỉ chất chồng lên đợi đến ngày bạn gục ngã, bởi thế hãy tìm cho mình một đồng đội có thể đồng hành và giúp bạn tống khứ chúng ta khỏi tâm trí và bắt đầu xây dựng hàng rào miễn dịch với những áp lực này nhé.
Kết luận
Áp lực đồng trang lứa là một phần không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể vượt qua nó bằng cách yêu thương bản thân, xây dựng lòng tự trọng và tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người xung quanh. Vượt qua áp lực đồng trang lứa là một quá trình đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực. Hãy nhớ rằng, bạn là một cá thể độc đáo và không cần phải giống ai khác. 6K International tin rằng bạn hoàn toàn có đủ các tiềm lực, khả năng và may mắn để hiện thực hóa được ước mơ của mình và sống một cuộc đời như ý muốn.